پاندمی کووید ۱۹ نشان داد که بیماری‌های واگیردار نه تنها تحت کنترل بشر در نیامده‌اند، بلکه احتمال شیوع انواع نوپدید و گسترش مجدد فراهم‌تر شده است. مهاجرت‌ها ،مسافرت‌ها وتجارت های فراوانی که در سطح جهانی در حال انجام است یکی از مهمترین علل گسترش پاندمی میباشد. باید توجه داشت که بیماری‌های واگیردار مرزی نمی‌شناسند ،منشا چندگانه دارند و به راحتی قابل سوء استفاده توسط کشورها ،گروه‌ها و شرکت‌های دارای اهداف خاص می توانند قرار گیرند. این پاندمی نشان داد که در زمان بروز چنین بحران‌هایی، کشورهای ابرقدرت و تولید کنندگان اصلی دسترسی و استفاده از اقلام مصون سازی اورژانسی را در برابر این گونه بیماری‌ها، از سایر کشورها جلوگیری میکردند . لذا با توجه به پیش بینی‌های سازمان بهداشت جهانی،مجمع جهانی اقتصاد، کنفرانس امنیت جهانی مونیخ، بنیاد ها و برخی مراکز علمی و تحقیقاتی جهانی احتمال بروز پاندمی‌های بعدی فراهم تر و جدی تر از دهه‌های گذشته میباشد و لذا ارتقای توانمندی‌های مدیریتی، مقابله‌ای و مصون سازی جزء مهمترین برنامه‌های هر کشوری برای ارتقاء آمادگی‌ها،افزایش تاب‌آوری ها و افزایش پایداری ملی در برابر پاندمی‌ها و اپیدمی ها می باشد. کشور ایران با سابقه بیش از ۱۵۰ سال در مصون سازی جامعه علیه بیماری‌های واگیردار ،به عنوان اولین کشور غرب آسیا و کشوری پیشرو در تولید انواع واکسن‌ها میباشد.
با شروع پاندمی کووید ۱۹ همزمان با کشورهای پیشرو و علی رغم تمامی تحریم‌ها ، محدودیت‌ها و تهدیدات موسسات مختلف ایرانی اقدام به تحقیق، پژوهش و ساخت واکسن مقابله با پاندمی کووید ۱۹ نمودند. شرکت میلاد دارو به عنوان یکی از پیشروترین موسسات در مقابله با پاندمی کووید ۱۹ علاوه بر تحقیق ،پژوهش و تولید واکسن با همکاری برخی شرکت‌های مجرب ایرانی اقدام به ساخت یکی از مدرن ترین کارخانجات تولید واکسن در سطح جهانی و با استفاده از جدیدترین استانداردهای بین المللی نموده است.
شرکت میلاد دارو، ظرفیتی را پدید آورده تا در صورت حملات ویروسی و میکروبی همچون کرونا ویا حتی دامی، در کمترین زمان ممکن، امکان تولید واکسن های مورد نیاز، جهت مقابله با آن را فراهم کند. خط تولید واکسن دامی و انسانی یکی از مهم ترین بخش ها در صنعت داروسازی می باشد که کیفیت و معتبر سازی آن ارتباط مستقیم با سلامت انسان و جامعه و همچنین دام و طیور دارد. با توجه به سرعت بالای انتشار ویروس های مختلف در انسان ها و همچنین دام و طیور لازم است در زمان مناسب واکسن تزریق گردد.
کاربرد خط تولید واکسن
واکسن‌ها در دو نوع انسانی و دامی ساخته میشوند. به همین دلیل گسترده‌ترین کاربرد خطوط تولید واکسن در صنعت پزشکی و دامپزشکی است.واکسن‌ها جزو کاربردی‌ترین داروها برای پیشگیری از چند بیماری همه گیر در قرن‌های ۲۰ و ۲۱ بوده‌اند. بیماری‌های مختلفی در بین انسان‌ها و حیوانات وجود دارند که پیشگیری از آنها تنها با واکسن امکان پذیر است. در ادامه به مهمترین کاربردهای تولید واکسن اشاره کرده‌ایم.وجود خطوط تولید واکسن به اندازه ظرفیت مورد نیاز در هر کشور باعث آمادگی آنها برای شرایط بحرانی مانند شیوع ویروس کرونا میشود. بهره‌مندی از خطوط تولید واکسن باعث ایمنی جامعه در برابر بیماری‌ها میشود. تقویت سیستم ایمنی افراد و حیوانات ساده‌ترین و کم هزینه‌ترین راهکار برای پیشگیری از شیوع یک بیماری است. خطوط تولید واکسن امکان تولید انواع مختلف واکسن‌ها را فراهم میکنند.
دلایل استفاده از خط تولید واکسن
نیاز جامعه به واکسن یک نیاز همیشگی است. اگر چه بسیاری از بیماری‌ها به کمک واکسن ریشه‌کن شده‌اند، اما بسیاری از آنها همچنان پابرجا هستند. بنابراین بدن انسان باید همیشه در برابر آنها ایمن باقی بماند و این کار جز با تکرار واکسیناسیون امکانپذیر نیست. بنابراین خطوط تولید واکسن یکی از نیازهای همیشگی هر جامعه‌ای هستند که باید در کارخانه‌های داروسازی وجود داشته باشد. بسیاری از بیماری‌ها مانند آنفولانزا در فصل‌های خاصی از سال شیوع پیدا میکنند. در این مواقع خطوط تولید واکسن باید داروی کافی تولید کنند تا دست کم افرادی که بیشتر در معرض خطر هستید، واکسینه شوند. به طور کلی وجود خط تولید واکسن در یک مجموعه هم سود بسیاری برای مجموعه دارد و هم به نفع آن جامعه است. پیشگیری بهترین راهکار برای مقابله با بیماری‌ها شناخته میشود و به همین دلیل واکسن‌ها همیشه مورد توجه قرار می‌گیرند.
واقعیت هایی در مورد تمامی واکسن های کووید-۱۹
- تمامی واکسن هایی که در سراسر جهان اجازه تزریق دریافت داشته اند، در جلوگیری از مرگ ناشی از کووید-۱۹ تأثیر بسزایی دارند.
- بیشتر واکسن های موجود اثربخشی بالایی در پیشگیری از بروز فرم های شدید کووید-۱۹ دارند.
- افرادی که به کرونای خفیف مبتلا شده اند ۴ تا ۶ هفته پس از بهبودی و در موارد شدید ۴ تا ۱۰ هفته پس از بهبودی میتوانند واکسن بزنند.
- مبتلایان به کووید – ۱۹ که تحت درمان به روش پلاسماتراپی قرار گرفته اند باید حداقل ۴ هفته بعد از دریافت پلاسما واکسن خود را تزریق کنند.
- بیمارانی که از داروی تزریقی ریتوکسیماب استفاده میکنند باید ۴ هفته پیش از تزریق ریتوکسیماب و یا ۴ تا ۸ هفته پس از آن واکسن کرونا تزریق نمایند.
- اگر بیماری به هر دلیلی از داروی متوترکسات استفاده میکند باید حداقل از دو هفته قبل تا دو هفته بعد از تزریق واکسن از مصرف متوترکسات پرهیز نماید.
- اگر بیماری از داروهای آلمتوزوماب یا کلادریبین استفاده نموده است، باید تزریق واکسن را سه ماه به تعویق بیندازد.
- در بیمارانی که از داروی فینگولیمود استفاده میکنند؛ در صورت تزریق واکسن کووید-۱۹ نیازی به قطع دارو نیست.
- بیمارانی که از اینترفرون بتا استفاده میکنند؛ در صورت تزریق واکسن کووید-۱۹ نیازی به قطع دارو ندارند.
- بیماری که تحت درمان پیوند مغز استخوان قرار گرفته است حداقل باید تا شش ماه بعد از پیوند از تزریق واکسن خودداری کند.
- در افرادی که به هر دلیلی از ترکیبات کورتون دار استفاده میکنند و یا رادیوتراپی شیمی درمانی ، ایمونوتراپی و یا هورمون درمانی میشوند؛ پیش از تزریق واکسن حتماً باید با پزشک معالج خود مشورت کنند.
- سابقه مواجهه با فرد مبتلا به بیماری کووید-۱۹: در افرادی که سابقه مواجهه پرخطر با فرد مبتلا به بیماری کووید-۱۹ داشته اند ابتدا باید تست PCR انجام شود. در صورت مثبت بودن تست به هیچ عنوان تزریق واکسن نباید صورت بگیرد. باید به مدت 14 روز از بیماری بگذرد و علائم دیگری بعد از آن بروز نکند تا بتوان واکسیناسیون را انجام داد.
- در صورتی که فرد دریافت واکسن علائم بیماری های عفونی(تب،تهوع،سردرد و سرگیجه،سرفه،بی اشتهایی،تنگی نفس،خلط،دردشکم،اسهال و…) را داشته باشد بهتر از تا زمانی که کاملا علائم از بین برود به تعویق بیوفتد.
تکنولوژی و فناوری‌های میلاد دارو برای تولید و توسعه واکسن:
روش تولید واکسن در شرکت میلاد دارو به صورت واکسن غیرفعال است، به طور کلی، همه واکسن های ویروسی غیرفعال از یک دوره تولید مشابه پیروی می کنند که در آن پاتوژن ابتدا روی یک بستر کشت می شود تا مقادیر زیادی آنتی ژن تولید کند. از لحاظ تاریخی، تولیدکنندگان واکسن از سلول‌های اولیه، بافت‌ها، تخم‌های بارور شده و حتی ارگانیسم‌های کامل به‌عنوان بستری برای انتشار ویروس استفاده میکنند غیر فعال سازی را می توان با استفاده از روش های شیمیایی یا فیزیکی یا ترکیبی از این دو انجام داد. طیف گسترده‌ای از عوامل یا روش‌های غیرفعال‌کننده به خوبی تثبیت شده و جدید برای غیرفعال کردن موفقیت‌آمیز ویروس‌ها برای اهداف واکسن توصیف شده‌اند. به عنوان مثال می توان به اسید اسکوربیک مشتقات اتیلن آمین، پسورلن، پراکسید هیدروژن ، تابش گاما اشاره کرد. علاوه بر UV ، گرما و بسیاری از روش های دیگر با این وجود، تنها فرمالدئید و β-پروپیولاکتون (BPL) به طور گسترده برای غیرفعال کردن واکسن‌های ویروسی انسانی مجاز برای چندین دهه استفاده میشوند.
واکسن غیرفعال (یا واکسن کشته شده) واکسنی متشکل از ذرات ویروس، باکتری یا سایر عوامل بیماری زا است که در محیط کشت رشد کرده و سپس برای از بین بردن ظرفیت تولید بیماری کشته شده اند. در مقابل، واکسن‌های زنده از پاتوژن‌هایی استفاده میکنند که هنوز زنده هستند (اما تقریباً همیشه ضعیف شده‌اند، یعنی ضعیف شده‌اند). عوامل بیماری زا برای واکسن های غیرفعال تحت شرایط کنترل شده رشد می کنند و به عنوان وسیله ای برای کاهش عفونت و در نتیجه جلوگیری از عفونت از واکسن از بین می روند. واکسن‌های غیرفعال برای اولین بار در اواخر دهه 1800 و اوایل دهه 1900 برای وبا، طاعون و تیفوئید ساخته شدند. امروزه واکسن‌های غیرفعال برای بسیاری از پاتوژن‌ها از جمله آنفولانزا، فلج اطفال (IPV)، هاری، هپاتیت A و سیاه سرفه وجود دارد.
افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، مانند افراد مبتلا به HIV/AIDS یا افرادی که درمان سرکوب کننده سیستم ایمنی دریافت می کنند، به دلیل خطر تکثیر کنترل نشده پاتوژن، ممکن است کاندید مناسبی برای واکسن های زنده نباشند. یکی دیگر از عوامل متمایز کننده، پایداری واکسن ها است. واکسن‌های غیرفعال پایدارتر و کمتر از واکسن‌های زنده جهش پیدا میکنند، زیرا حاوی پاتوژن‌های غیر زنده هستند. آنها نسبت به تغییرات دما حساسیت کمتری دارند و ذخیره و حمل و نقل آنها را آسان تر می کند.
آیا تزریق واکسن باعث ناقل شدن افراد شده و مواد تشکیل‌دهنده واکسن برای دیگران خطری محسوب میشود؟
افرادی که واکسن کرونا را دریافت میکنند به دلیل واکسیناسیون ناقل نمی‌شوند، حتی اگر آن واکسن بر اساس ویروس کامل باشد، باز به دلیل تزریق واکسن ناقل ویروس نمی‌شوند، زیرا این ویروس و باعث عفونت‌زایی و سرایت به دیگران نمی‌شود.
چند روز بعد از تزریق واکسنِ کرونا بدن ایمن میشود؟
با تزریق واکسن کرونا امکان ابتلا به بیماری هنوز وجود دارد،واکسن تنها پیشگیری از ابتلا به بیماری را می کند و آمار مرگ و میر را کاهش می دهد.در همین راستا همه افراد حتی پس از تزریق دو دز واکسن کرونا همچنان باید از ماسک استفاده کرده و رعایت پروتکل های بهداشتی را داشته باشند.
بدین صورت امروزه بعد از بحران کووید19 اهمیت و ضرورت تزریق واکسن باعث پیشگیری از ابتلا به بیماری هایی چون آنفلانزا-HPV-کزاز-کرونا-سرخک-سل-فلج اطفال چند برابر افزایش پیدا کرده است و توصیه میشود به خانواده ها حتما واکسن کودکان سر موقع تزریق شود، زیرا عواقب ابتلا به بیماری بسیار بیشتر آسیب زننده است.
جمع بندی
ما در این متن اطلاعات کلی و کاربردی در مورد خطوط تولید واکسن ارائه دادیم. وجود امکانات مورد نیاز برای تولید واکسن در کارخانه‌های داروسازی کشور به نفع جامعه است. در کشور ایران که صنعت دامپروری نیز رواج دارد، واکسن‌های دامی نیز به اندازه واکسن‌های انسانی اهمیت دارند. شرکت میلاد دارو به صورت حرفه‌ای در زمینه ارائه خدمات مربوط به خطوط تولید واکسن فعالیت میکند. برای دریافت مشاوره در زمینه خط تولید واکسن انسانی و دامی می‌توانید از طریق راه‌های ارتباطی موجود در سایت با کارشناسان میلاد دارو در ارتباط باشید.